Afb. 1: het huidige wapen.

et wapen van IJlst
Omtrent de oorsprong van het wapen van de stad IJlst met 'het schip zonder roer' doen meerdere verhalen de ronde. Zo komt in 'Friesche oudheden' een afbeelding voor van een zegel van IJlst. Het schip heeft een roer en één mast, met het jaartal 1496.

In het 'manuscript Roorda' is het wapen van IJlst in kleur afgebeeld. Het laat een schip zonder roer zien, maar voorzien van twee masten. Dit manuscript loopt tot 1652.

In 'Nederlandse Gemeentewapens' van 1862 staat een schip zonder roer met drie masten afgebeeld. Dit laatste is het officiële wapen van IJlst, zoals dat in 1818 door de Hoge Raad van Adel aan de stad IJlst werd toegekend. De omschrijving van het wapen luidt:

aarom een koggeschip zonder roer?
Het wapen kan ontleend zijn aan de voor IJlst zo belangrijke tak van nijverheid, de scheepsbouw. Het gemis van het roer kan echter niet verklaard worden. Gesuggereerd wordt dat het motief van het schip zonder roer ontleend zou zijn aan de oude gewoonte van de zeekustbewoners (zie ook ligging) om hun doden in een berkenbootje aan de zee toe te vertrouwen. Om de goden in staat te stellen de doden daarheen te voeren waar zij wilden, mochten deze vaartuigjes geen roer bezitten.

Ook wordt in dit verband verwezen naar de legende dat een IJlster kofkapitein op de Middelzee bij stormweer zijn roer verloor en 'sturende met de zeilen' IJlst binnenviel.

Wellicht is het ontbreken van het roer veel eenvoudiger te verklaren. Indertijd stuurde men namelijk met een brede lange riem, soms met een riem aan beide zijden. Wanneer men niet roeide of zeilde, werden deze riemen ingehaald. Op oude afbeeldingen is dit duidelijk zichtbaar. Het oude wapen van Amsterdam en vroeger ook Trier vertoonde een kofschip zonder roer. Dit lijkt een logische verklaring voor 'het geheim' van het schip zonder roer.